در صنایع نفت و گاز، پتروشیمی و آب برای اتصال فلنج ها از استاد بولت استفاده می گردد.

استاد بولت (STUD BOLT)

استاد بولت (STUD BOLT)   که برخی آن را به اشتباه استد بولت نیز تلفظ می کنند نام نوعی پیچ است.
در تلفظ امریکایی و بریتانیایی تلفظ  حرف (U)  در واژه STUD  به صورت /stΛd/   (آ)  می باشد.
طبق تعریف کتابهای مرجع، پیچ تمام رزوه ای که از هر دو سمت با مهره مونتاژ گردد استاد بولت (stud bolt) نامیده می شود.

از بولت نیز می توان بجای استاد بولت استفاده کرد.

بولت

بولت به پیچ گلداری گفته می شود که از یک سمت با مهره مونتاژ  شود.
گل یا سر بولت معمولا به شکل  شش گوش، چهارگوش، آلن ، و یا اشکال خاص دیگری فورج  یا ماشینکاری می گردد.
معمولا از بولت شش گوش می توان بجای استاد بولت استفاده نمود. با این وجود استفاده از استاد بولت به دلایل ذیل رایجتر از بولت می باشد:

• سرعت عمل بیشتر در مونتاژ و دمونتاژ

• قیمت تمام شده پایین تر

• سرعت تولید و زمان تحویل سریعتر

• هزینه تعمیر و نگهداری کمتر

مشخصات عمومی استاد بولت

تعداد پیچهای مصرفی درهر فلنج  برابر با تعداد سوراخهای موجود در روی آن فلنج می باشد.
قطر و طول پیچ مصرفی بستگی به نوع فلنج و کلاس فشار فلنج دارد.
محاسبه طول استاد بولت اینچی طبق استاندارد ASME B 16.5 مشخص شده است.
مقدار طول در راستای محور افقی برابر است با فاصله بین اولین رزوه کامل از هر سر بدون احتساب پخ (point). یعنی مقدار پخ ها جزو طول حساب نمی شود.
طول بولت نیز از زیر گل تا انتهای طول آن را شامل می شود.

مقدار S  برابر است با  1/3 مقدار D

یادداشت:

• طول استاد بولتهای متریک پخهای دو طرف را نیز شامل می گردد. استاندارد DIN 976 مربوط به طول استاد بولتهای متریک می باشد.
• برای بکارگیری دستگاه هیدرولیک جهت سفت کردن دوره ای مهره ها، می باید به اندازه یک قطر پیچ به طول استاد بولت درمحاسبه اضافه نمود.
  این اضافه طول امکان قرارگیری درپوشهای پلاستیکی محافظ در سر پیچها را میسر گردد.

رزوه های استاد بولت

رزوه  استاد بولت های اینچی بر اساس استاندارد ASME B1.1  مشخص شده است.
Unified Inch Screw Threads

رایج ترین نوع رزوه شکل متقارن V  با زاویه °60 می باشد.
این شکل رزوه به طور گسترده ای کاربرد دارد و طی تلفیقی بین رزوه های اینچی و متریک یکسان سازی شده است.

گام رزوه استاندارد

• رزوه درشت یا UNC پرکاربردترین نوع رزوه می باشد. این نوع رزوه بیشتر برای متریال های نرم مثل آهن، آلومینیوم و مس و … کاربرد دارد.
  سرعت مونتاژ بالا از ویژگیهای این گام می باشد.
• رزوه ریز یا UNF متداولترین رزوه برای قطعات دقیق می باشد.
  هر زمان نیاز به اعمال گشتاور بیشتری نسبت به گام UNC باشد، از گام UNF  استفاده می گردد.
• رزوه گام 8 – یا un8 منتخب استانداردهای ASTM A 193,A 320,A194 برای قطرهای “1 و بزرگتر از آن می باشد.

مهره های استاد بولت

ابعاد مهره های اینچی طبق استاندارد  ASME B18.2.2  مشخص شده است.
مهره ها می تواند واشردار (washer face) یا دو طرف پخ (Double Chamfer) باشند.
روزه مهره ها در استاندارد ASME B18.1.1   مشخص شده است.

مهره ها می تواند  Heavy Hex Nut و یا  Hex Nut   باشند. نوع  Heavy – Washer face   بیشترین مصرف را دارد.

واشرهای استاد بولت

واشر ها طبق پیشنهاد استاندارد مرجع ASTM A 193  از نوع فولادی و منطبق با استاندارد   ASTM F 436  می باشند.

متریال استاد بولت و مهره

متریال مناست برای تولید توسط چندی از استانداردهای  ASTM   و تحت عنوان گرید معرفی شده است.
در این بین استاندارد ASTM A 193   برای استاد بولت و استاندارد ASTM A 194  برای مهره رایجترین آنها می باشند.

A 193    پیچهای نوع فولاد آلیاژی و فولاد ضد زنگ برای خطوط لوله ، شیرها، فلنج ها، و فیتینگ هایی را شامل می گردد که تحت فشار بالا و دمای بالا قرار دارند.
A 194   مهره های فولاد کربنی، فولاد آلیاژی، و استیل های مارتنزیتی و آستنیتی را شامل می شود.
این گرید ها برای مصرف در شرایط دمای بالا و فشار بالا طراحی شده اند.